سیستم آموزشی اراسموس و شرایط آن از جمله نقل و انتقال دانشجویی بین دانشگاه های اروپایی و اعطای کمک هزینه تحصیلی Erasmus+ مورد توجه بسیاری از متقاضیان میباشد. ابتداء باید عنوان کنیم که هدف اساسی برنامه اراسموس ایجاد تسهیلات برای تحرک و تبادل دانشجو (student exchanges) بین دانشگاه های کشورهای عضو و استفاده متقاضیان از برنامه های کارآموزی و اعطای بورسیه تحت برنامه بورسیه اراسموس موندس می باشد. اما سوالات شما در این خصوص شامل موارد زیر بوده که مشاورین و کارشناسان ما در موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت در همین مقاله با تکیه بر اطلاعات روز به آنها پاسخ می دهند:
- برنامه اراسموس چیست و هدف از این برنامه چه می باشد؟
- آیا ایران نیز جزء کشورهای عضو برنامه اراسموس می باشد؟
- کدام دانشجویان صلاحیت ثبت نام در برنامه اراسموس اروپا را دارند؟
- آیا دانشجویان ایرانی هم صلاحیت شرکت در برنامه اراسموس را دارند؟
- آیا به دانشجویان مشارکت کننده در برنامه اراسموس کمک هزینه تحصیلی تعلق می گیرد؟
- شرایط برنامه Erasmus+ اروپایی چیست؟
- پول دریافتی از طریق برنامه اراسموس Erasmus+ چقدر است؟
- آیا دانشجویانی که گرانت اراسموس دریافت کرده اند ملزم به بازپرداخت آن هستند؟
اراسموس یک برنامه کامل و تمام عیار نه تنها در سطح اروپا بلکه در کل دنیا است. هدف از آن هم افزایش فرصت های اشتغال، برابری اجتماعی و پیشرفت فرهنگی و اجتماعی کشورهای عضو اتحادیه اروپا می باشد.
تعریف سیستم آموزشی اراسموس
در ابتداء و برای آماده سازی ذهنی شما باید عرض کنیم با اینکه شبکه های دانشگاهی مختلفی در سراسر جهان وجود دارند که فرصت های تجربه آموزش بین المللی را به متقاضیان ارائه می کنند، اما هیچ برنامه ای به اندازه برنامه اراسموس اتحادیه اروپا (EU) گسترده و جامع نمی باشد. برنامه اراسموس (مخفف برنامه عمل جامعه اروپایی جهت تحرک دانشجویان دانشگاهی) یک نوع ابکار عمل اجرایی توسط اتحادیه اروپا است. در واقع این برنامه همزمان با تحصیل، فرصت های ناب آموزشی و کاری برای دانشجویان در کشورهای مختلف اروپایی فراهم می کند. اصلی ترین مزایای این برنامه شامل:
- شانس ادامه تحصیل در کشور و دانشگاه دیگر
- شانس آموزش زبان اروپایی دیگر
- تجربه زندگی در یک فرهنگ دیگر
- حضور در برنامه های کارآموزی در کنار تحصیل
- و اخذ گرانت برای ادامه تحصیل مطمئن در اروپا
اما سازوکار برنامه اراسموس به این شکل است که عناصر اصلی این برنامه توسط آژانس اجرایی آموزشی و فرهنگی (EACEA) کمیسیون اروپایی مدیریت می شود. عناصر اصلی مورد ذکر نیز شامل مدیریت بودجه، تنظیم اولویت ها، شناسایی اهداف و معیارهای برنامه، راهبری و کنترل اجرای موفق برنامه و ارزیابی برنامه می باشد. برای آشنایی بهتر با ابعاد و گستردگی این برنامه به جدول زیر توجه کنید:
| آیتم | شرح |
| کل بودجه | 14.7€ (بیلیون یورو) |
| کل فرصت های تحرک | بیش از 4 میلیون نفر |
| آموزش عالی | حدود 2 میلیون دانشجو |
| دانشجویان برنامه کارآموزی | 650000 دانشجو |
| برنامه های تبادل دانشجو | بیش از 500000 دانشجو |
تفاوت سیستم آموزشی اراسموس و بلونیا
اکنون این سوال به ذهن مخاطبین متبادر می شود که اصلا تفاوت دو سیستم آموزشی اراسموس و بلونیا چیست و مهمتر اینکه چه نیازی به دو سیستم آموزشی در اروپا است. ابتداء باید عرض کنیم که بر خلاف بلونیا، اراسموس یک سیستم آموزشی نیست بلکه یک برنامه می باشد. تفاوت برنامه اراسموس با سیستم آموزشی بلونیا در این است که سیستم بلونیا یا Bologna Process در واقع تلاشی برای یکسان سازی استانداردها و کیفیت دوره های آموزش عالی در بین 48 کشور اروپایی می باشد که از سال 1999 شروع شد. در حالیکه برنامه اراسموس Erasmus + در اصل برنامه ای برای تسهیل نقل و انتقال دانشجویان در بین دانشگاه های کشورهای مختلف عضو اتحادیه اروپا است. تفاوت دو برنامه آموزشی بلونیا و برنامه اراسموس را به صورت شماتیک در زیر مشاهده می نمائید:
کشورهای برنامه و کشورهای عضو سیستم آموزشی اراسموس
سیستم آموزشی اراسموس Erasmus+ رو به افراد و سازمان های زیادی باز است، اگر چه شرایط احراز صلاحیت افراد از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. افراد می توانند در خیلی از فرصت های تامین مالی شده توسط Erasmus+ شرکت جویند، اگر چه خیلی از افراد از طریق یک سازمانی در این برنامه شرکت می کنند. صلاحیت افراد و سازمان ها نیز به کشور محل اقامت آن ها بستگی دارد. کشورهای صلاحیتدار سیستم آموزشی اراسموس به 2 گروه کشورهای برنامه و کشورهای شریک دسته بندی می شوند. تفاوت این کشورها نیز در این است که کشورهای برنامه صلاحیت استفاده از تمامی فرصت های اراسموس را داشته ولی کشورهای شریک تحت شرایط خاصی فقط می توانند در برخی برنامه ها مشارکت جویند. دسته بندی کشورهای برنامه و شریک از قرار ذیل می باشد:
| کشورهای شامل سیستم آموزشی اراسموس (2022) | شرح |
| کشورهای عضو | کشورهای اتحادیه اروپا: اتریش، بلژیک، بلغارستان، قبرس، کرواسی، چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، مالتا، یونان، مجارستان، ایرلند، ایتالیا، لیتوانی، لتونی، لوکزامبورگ، هلند، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلواکی، اسپانیا، سوئد. |
| کشورهای غیر اتحادیه اروپا: مقدونیه شمال، ایسلند، لیختن اشتاین، نروژ، صربستان، ترکیه و بریتانیا. | |
| کشورهای شریک | کشورهای بالکان غربی، کشورهای اروپای شرقی، کشورهای آفریقایی جنوب مدیترانه، فدراسیون روسیه. |
| دیگر کشورهای شریک | کشورهای آسیایی شامل کشور ایران، اقیانوسیه، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی، کشورهای حوزه کارائیب، سوئیس و جزایر فارو. |
همان طور که در جدول فوق نیز مشاهده شد، کشورمان ایران نیز جزء برنامه اراسموس محسوب می شود و بنابراین دانشجویان ایرانی به راحتی می توانند درخواست خود برای برنامه اراسموس در سال 2022 را ارائه دهند. اما اینکه دانشجویان ایرانی چگونه و تحت چه شرایطی می توانند برای مشارکت در برنامه اراسموس درخواست دهند در قسمت بعدی مقاله توضیح داده می شود.
شرایط درخواست از برنامه اراسموس
در وهله اول متقاضیان ایرانی بایستی در جریان باشند که برای شرکت در پروژه های اراسموس (Erasmus+) شما بیش از هر چیزی به یک ویزا جهت اقامت در یکی از کشورهای اروپایی که قصد تحصیل در آنجا را دارید نیازمند هستید. مثلا اگر مقصد تحصیلی شما آلمان است، ویزای تحصیلی آلمان نیز جزء شرایط اولیه شرکت در برنامه اراسموس می باشد. در این مورد شرکت ها و سازمان های واسطه این کار بایستی مجوزهای اقامتی لازم را قبل از درخواست از برنامه اراسموس چک کنند. شرط دیگر اخذ پذیرش از دانشگاه های اروپایی عضو می باشد. متقاضیان موفق بورسیه کوچکی هم برای پوشش مخارج خود دریافت می کنند که 80% پول را هنگام خروج از دانشگاه و 20% مابقی را پس از اتمام نقل و انتقال دریافت می کنند:
دانشجویان درحال تحصیل در هر رشته، هم لیسانس و هم فوق لیسانس می توانند با اطلاع از عضویت کامل دانشگاه موردنظر در این برنامه مشارکت نمایند. اراسموس برنامه های تحصیل در خارج خود را در سه سطح لیسانس، فوق لیسانس و دکتری از 3 تا 12 ماه به دانشجویان پیشنهاد می کند. سطح فاند ارائه شده در این برنامه هم توسط وزارت علوم و دانشگاه تعیین می شود. در کنار برنامه های تحصیل در خارج، اراسموس فرصت های کارآموزی 2 هفته ای تا 12 ماهه نیز دارد. شرط مشارکت در این برنامه هم این است که شما باید در یک برنامه تحصیلی اراسموس مشارکت جسته و یا اینکه یکسال از تحصیل شما گذشته و در سال دوم تحصیلی باشید.
برنامه بورسیه اراسموس (Erasmus Munds Scholarship)
در کنار نقل و انتقال دانشجویی بین دانشگاهی و برنامه کارآموزی، اراسموس برنامه دیگری برای ساپورت دانشجویان خود دارد. این برنامه موسوم به برنامه بورس اراسموس موندس 2022 می باشد. این برنامه توسط اتحادیه اروپا پشتیبانی و حمایت شده و به دانشجویان اروپایی و غیر اروپایی صلاحیت دار اعطاء می گردد. این برنامه بورس با توجه به شرایط زیر به دانشجویانی که صلاحیت های لازمه را دارند، پیشنهاد می شود:
| شرایط اخذ بورسیه اراسموس موندس 2022 | شرح |
| مهلت درخواست | 31 ژانویه 2022 |
| دانشجویان دارای صلاحیت | از سراسر دنیا |
| بورسیه | فول فاند |
| شرایط | شرکت در برنامه اراسموس (Erasmus+) |
| مبلغ بورس | 360€ الی 460€ (یورو) در ماه |
دانشجویان عزیز بایستی این نکته مهم را مدنظر قرار دهند که کمک هزینه تحصیلی سیستم آموزشی اراسموس یک نوع گرانت (grant) محسوب شده و اصلا وام دانشجویی نیست که از شما خواسته شود آنرا بازپرداخت کنید. پس اگر شما با فرض بازپزداخت پول اعطایی تحت برنامه Erasmus+ از این برنامه صرف نظر کنید، شما به یک فرصت سوزی بزرگی دست زده اید. تلاش کارشناسان مهاجرتی موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت آشناسازی هر چه بهتر متقاضیان اعزام دانشجو به خارج با شرایط ویزایی و مهاجرتی سال 2022 می باشد.
