یکی از سوالات مهمی که برای متقاضیان و دست اندرکاران ثبت شرکت مطرح می شود، امکان تبدیل شرکت تضامنی به سهامی و قوانین آن است. در معنای دقیق کلمه تغییر شرکت نه به معنای تغییر و زایل شدن شخصیت حقوقی قبلی و یا زایل شدن وضعیت طلبکاران قبلی شرکت بلکه فقط به معنای تغییر در قوانین و مقررات اداره شرکت می باشد. با کمی مطالعه می توان متوجه این نکته شد که در نص قانون تجاری ایران یا لوایح مربوطه، قانون کلی درباب تبدیل انواع شرکت های هفتگانه وجود نداشته و فقط احکام خاصی دراینباره وجود دارد. یکی از این احکام نیز ماده 135 قانون تجارت مبنی بر امکان تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی است که در ادامه همین مقاله گروه کارشناسان موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت به جزئیات آن می پردازند.
تبدیل شرکت چیست؟
کلا تبدیل به معنی دگرگونی و تغییر می باشد و شرکت نیز به مفهوم یک شخصیت حقوقی بوده که بین دو یا چند شریک برای انجام امور تجاری و کسب منافع مادی تشکیل می شود. با این توضیح اکنون به معنی تبدیل شرکت می پردازیم تا با فلسفه، مزایا و شرایط آن آشنا شویم. مراد از تبدیل شرکت در حقیقت تغییر شکل ظاهری شرکت بدون دست بردن و یا زایل کردن شخصیت حقوقی آن می باشد. پس در تبدیل شرکت اصلا قرار نیست شرکت جدیدی تاسیس شود و از همین رو:
- اولا وضعیت طلبکاران شرکت چه قبل و چه بعد از تبدیل شرکت حفظ می شود
- ثانیا شخصیت حقوقی شرکت کما فی السابق سرجای خود است
اما آنچه که در این بین تغییر می کند تغییر قوانین و مقررات شرکت، تدوین اساسنامه جدید شرکت، تغییر نام شرکت، تغییر تعداد اعضای هیات مدیره و امثالهم می باشد. پس بدیهی است که هیات مدیره شرکت بایستی شرکت مربوطه را با وضعیت حقوقی جدید انطباق دهد.
آشنایی با شرکت های تضامنی و سهامی
شرکت تضامنی شرکتی است که تحت نام بخصوصی با حضور دو یا چند شریک با مسئولیت تضامنی آنها در برابر دیون شرکت تاسیس می شود. اما شرکت سهامی شرکتی است که با حضور بیش از 3 نفر اعضای موسس تشکیل شده و کل سرمایه بوسیله همین موسسین تامین می شود. ضمنا برای تاسیس این نوع شرکت متقاضیان بایستی حداقل 35% از کل سرمایه مورد تعهد را نقدا به حساب شرکت تازه تاسیس خود پرداخت کنند. اما برای اطلاع بیشتر در خصوص تفاوت های مهم شرکت های تضامنی و سهامی بهتر است جدول مقایسه ای زیر را ملاحظه نمایید:
| آیتم | شرکت تضامنی | شرکت سهامی |
| شخصیت حقوقی | شرکاء دارای شخصیت حقوقی هستند | شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل است |
| مسئولیت شرکاء | مسئولیت شرکا در قبال دیون شرکت کامل و تضمین شده است | مسئولیت سهامداران فقط به میزان مقدار سهامی است که دارند |
| سرمایه شرکت | سرمایه شرکت تماما توسط شرکا تامین شده و به صورت سرمایه نقد می باشد | سرمایه شرکت تماما توسط شرکا تامین شده و به صورت سهام می باشد |
| حداقل میزان سرمایه | بدون محدودیت | حدود 100000 تومان |
| حداقل تعداد شرکاء | 2 نفر | 3 نفر |
| حداقل تعداد هیات مدیره | 1 نفر یا بیشتر | 3 نفر |
دیدگاه قانونی درباب تبدیل شرکت تضامنی به سهامی
همواره یکی از سوالات و ابهامات مطرح شده درباب شرکتهای تجاری و ثبت آنها، امکان تبدیل انواع شرکت های تجاری به همدیگر می باشد. در نص قانون تجاری ایران یا لوایح و اصلاحیه های مربوطه، قانون کلی درباب تبدیل انواع شرکت های هفتگانه وجود نداشته و فقط احکام خاصی دراین باره مخصوصا تبدیل شرکت سهامی خاص به عام و تبدیل شرکت تضامنی به سهامی وجود دارد. به استناد ماده 135 از قانون تجارت ایران امکان تبدیل شرکت تضامنی به سهامی وجود دارد اما به شرط اینکه:
اما نباید فراموش بکنیم که این ماده قانونی به صورت کامل نمی باشد. چراکه شرکا ممکن است دچار این اشتباه محاسباتی شوند که پس از تبدیل شرکتشان به شرکت سهامی دیگر مقررات شرکت های تضامنی در موردشان اجرایی نمی شود. اما اینچنین نیست و در صورت انجام این تبدیل 2 دوره کاملا متفاوت بوجود می آید:
- دوره عملیات شرکت مربوطه زمانیکه هنوز به صورت تضامنی است (در این دوره کلیه تعهدات شرکاء به صورت کامل و تضمین شده برقرار است)
- دوره عملیات شرکت از زمان تبدیل آن به سهامی ( رفع اصل تضامن از طریق تادیه و تسویه حساب کامل با طلبکاران و برقراری مقررات شرکت سهامی)
شرایط تبدیل شرکت تضامنی به سهامی
همان طوری که گفته شد، ماده 135 قانون تجارت بر تبدیل شرکت تضامنی به سهامی صحه می گذارد اما این به معنای زایل کردن طلب طلبکاران نیست و به هیچ وجه شخصیت حقوقی شرکت از بین نمی رود. چراکه شرکاء تا زمان تسویه کامل دیون طلبکاران شرکت تضامنی هنوز هم به عنوان شریک ضامن محسوب می شوند. اما پس از تسویه حساب کامل و رفع اثر اصل تضامنی و انطباق با قوانین شرکت سهامی است که پروسه تبدیل شرکت تضامنی به سهامی تکمیل می گردد. فلذا مهمترین اقدامات برای انجام عملیات تبدیل شرکت تضامنی به سهامی از این قرار است:
- اقدام اول: کسب رضایت کلیه شرکاء جهت تبدیل شرکت
- اقدام دوم: برطرف کردن اصل تضامنی و گذار به شرکت سهامی ازطریق تسویه حساب کامل با طلبکاران
- اقدام سوم: اجرای قوانین متعلق به تاسیس شرکت سهامی مثل تهیه اساسنامه جدید، تامین سرمایه و غیره
- اقدام چهارم: ثبت رسمی و آگهی تغییرات در روزنامه رسمی
با این اقدامات امکان تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی برقرار شده و دیگر نه شرکاء تعهدی بجز همان مقدار سرمایه گذاری خود داشته و نه طلبکاران مثل سابق امکان مراجعه به شرکاء برای اخذ طلبشان را دارند.
امتیازات تبدیل شرکت تضامنی به سهامی چیست؟
اول اینکه شرکا همواره با ارزیابی دقیق شرایط خود و نیازمندیهایشان دست به انتخاب شرکت می زنند و در این مسیر ممکن است دچار اشتباه شده و درصدد تغییر وضعیت پیش آمده باشند. در این صورت آنها لازم نیست که حتما کل شرکت را منحل کرده و مجددا با صرف هزینه و زمان نسبت به تاسیس شرکت جدید اقدام کنند. پس آنها می توانند با تبدیل شرکت خود به شرکت دیگر اولا از هزینه های اضافی بابت حق الثبت معاف شده، دوما درگیر تشریفات اداری مربوط به ثبت شرکت جدید یا انحلال شرکت قبلی نشوند و سوما از امتیازات شرکت جدید مثل مسئولیت محدود، اعتبار بالا، امکان اخذ تسهیلات و غیره برخوردار شوند. همکاران ما در موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت آمادگی کاملی دارند تا هم درباب ثبت شرکت و هم درباب انحلال آن و یا تبدیل شرکت به شرکت دیگر به هموطنان عزیز خدمات مشاوره حقوقی ارائه دهند.
