به موجب قانون، شرکت ها به 2 نوع شرکت های مدنی و شرکت های تجاری دسته بندی می شود که هر یک شرایط و قوانین خاص خود را دارند. شرکت های مدنی نیز به نوعی از شرکت ها اطلاق می شود که بر اساس قرارداد مابین 2 یا چند نفر در جهت کسب درآمد از طریق فعالیت مشترک تشکیل می گردد. این نوع شرکت ها ممکن است به منظور انجام کسب و کار، خرید و فروش یا معامله و یا انجام شغلی حرفه ای تشکیل شود. این نوع شرکت تفاوت هایی با شرکت تجاری نیز دارد. مثلا دارای شخصیت حقوقی نیست، تابعیت یا اقامتگاهی ندارد و یا معاملات آن جزء معاملات تجاری به حساب نمی آید.
علاوه بر این باید بدانید که شرکتهای مدنی را می توان به صورت رسمی ثبت کرد و این به شرطی امکان پذیر است که شرکتنامه برای شرکت مذکور تنظیم گردد. تنظیم شرکتنامه نیز بایستی در دفترخانه رسمی انجام گیرد. اما این بدان معنا نیست که شرکت را می توان به شرکتی تجاری تبدیل کرد بلکه اصلا این شرکت در اداره ثبت شرکت ها به ثبت نرسیده است و از همین رو فاقد شخصیت حقوقی است. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با چند و چون و شرایط کلی حاکم بر شرکتهای مدنی و نحوه تشکیل آنها آشنا سازیم.
تعریفی جامع از شرکت های مدنی
برای انجام امور و فعالیت های تجاری می توان هم به صورت انفرادی و هم به صورت دسته جمعی عمل کرد. در واقع افراد برای انجام فعالیت به صورت جمعی و بهره مندی از امتیازات آن نیازمند یک چارچوب خاصی به نام شرکت هستند. اصولا لفظ شرکت یا کمپانی به اجتماع چندین نفر گفته می شود که برای دستیابی به هدفی تشکیل شرکت داده اند. طبق ماده 571 از قانون مدنی نیز شرکت به صورت زیر تعریف می شود:
پس از نظر قانون، شرکت یک نوع مالکیت مشاع می باشد و تشکیل و تاسیس آن نیز اختیاری (عقد) یا اجباری است. طبق همین قانون نیز شرکت ها به 2 نوع شرکت مدنی و شرکت تجاری دسته بندی می شود. اما برخلاف شرکتهای مدنی، شرکتهای تجاری از یک تعریف قانونی و خاصی برخوردار نیستند. در این زمینه نیز می توان به دو تعریف زیر از اساتید برجسته رشته حقوق اکتفاء کرد:
انواع شرکت های مدنی
همان طوری که گفته شد، به استناد قانون مدنی ایران کلا شرکت به 2 معنی خاص و عام به کار گرفته می شود. در معنای خاص آن شرکت یکی از عقود مشخصی است که به همراه اشاعه در حق مالکیت ایجاد می گردد. لازم به یادآوری است که هر زمانی که از شرکت صحبت می شود، منظور از این عبارت همان شرکت از نوع خاص آن می باشد. اما در شرکت از نوع عام آن شرکت به مفهوم عقد توافق فی مابین می باشد که به موجب آن اعضاء یا شرکاء سرمایه و یا کار خود را در جهت دست یابی به سودی مشخص جمع می کنند. در این معنا علاوه بر استدلال عقد شرکت همچنین موارد ذیل نیز جزء مصادیق شرکت محسوب می شود:
ویژگی های شرکت های مدنی
واقعیت این است که این شرکتها از خیلی جهات با شرکت های تجاری فرق می کنند و نمی توان این دو شرکت را با هم یکی دانست. از همین رو نیز این شرکت ها دارای یکسری مشخصاتی هستند که متقاضیان بایستی قبل از هر گونه اقدامی با این ویژگی ها آشنا شوند. از جمله مشخصات این شرکت ها عبارت است از:
- شرکت مدنی یک شخصیت حقوقی به حساب نمی آید چراکه این شرکت ها رسما به ثبت نرسیده اند.
- این نوع شرکت تابعیت خاصی نداشته و در ضمن اقامتگاهی هم ندارد.
- معاملات شرکت های مدنی از نوع معاملات شرکت های تجاری محسوب نمی شود.
- امکان انحلال و تصفیه شرکت در صورت عدم تعیین مدت مقرر و توسط درخواست هر یک از شرکاء وجود دارد.
تبدیل شرکت های مدنی به شرکت های تجاری ممکن است؟
در شرکت های مدنی رئیس یا نماینده منتخبی وجود ندارد و همه شرکاء نماینده شرکت محسوب می شوند. لازم به یادآوری است که این نوع شرکت ها را می توان به شرکت های رسمی اما نه شرکت های تجاری تبدیل کرد. چرا که شرکتهای مدنی اصلا تحت هیچ شرایطی دارای شخصیت حقوقی نیستند. تنها به شرطی شرکت مدنی را می توان به شرکت رسمی تبدیل کرد که برای آن بتوان شرکتنامه در دفترخانه رسمی تنظیم گردد. اما این باز به معنای برخورداری شرکت مدنی از یک شخصیت حقوقی همانند شرکت های تجاری نیست. فلذا قانونا تبدیل یک شرکت مدنی به یک شرکت تجاری امری غیرممکن است.
با ثبت شرکت در هر کجایی از دنیا می توان نسبت به اخذ ویزای اقامت آن کشور اقدام کرد. تنها در این مسیر اطلاع از شرایط و مقررات حقوقی ثبت شرکت ها امری الزامی است. مثلا باید بدانید که قوانین ثبت شرکت در مجارستان ممکن است با قوانین سرمایه گذاری در چک و ثبت شرکت در این کشور متفاوت باشد. فلذا شما برای اخذ خدمات ثبت شرکت در هر نقطه از ایران و جهان می توانید با مشاورین و وکلای خبره موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت در ارتباط باشید.
سوالات پرتکرار درباب شرایط تشکیل شرکت های مدنی
سوالات چه درباب ثبت شرکت های تجاری و چه شرکت های مدنی بسیار زیاد است و در اینجا به برخی از این سوالات مهم پاسخ داده می شود:
- مطابق قانون، انواع شرکت ها چیست؟ شرکت ها یا از نوع شرکت مدنی و یا از نوع شرکت تجاری است.
- انواع شرکت های مدنی کدامند؟ شرکت های مدنی یا از نوع خاص و یا از نوع عام می باشد.
- شرکت از نوع خاص چیست؟ در معنای خاص آن شرکت یکی از عقود مشخصی است که به همراه اشاعه در حق مالکیت ایجاد می گردد.
- شرکت از نوع عام چیست؟ در شرکت از نوع عام آن شرکت به مفهوم عقد توافق فی مابین میباشد که به موجب آن اعضاء یا شرکاء سرمایه و یا کار خود را در جهت دست یابی به سودی مشخص جمع میکنند.
- تفاوت دو شرکت تجاری و مدنی چیست؟ شرکت مدنی یک شخصیت حقوقی به حساب نمی آید چراکه این شرکت ها رسما به ثبت نرسیده اند. این نوع شرکت تابعیت خاصی نداشته و در ضمن اقامتگاهی هم ندارد. معاملات شرکت های مدنی از نوع معاملات شرکت های تجاری محسوب نمی شود. امکان انحلال و تصفیه شرکت در صورت عدم تعیین مدت مقرر و توسط درخواست هر یک از شرکاء وجود دارد.
