مقایسه هزینه تحصیل در کشورها
برای دانشجویانی که قصد مهاجرت تحصیلی دارند، یکی از مهم ترین مسائل، مقایسه هزینه تحصیل در کشورها برای پیش بینی شرایط در آینده است. رسیدن به هر هدفی مستلزم داشتن برنامه و ابزار است و اهداف علمی نیز از این امر مستثنا نیستند. جوانان و دانشجویان زیادی با اهداف گوناگون، خواستار مهاجرت تحصیلی هستند. اما این مهاجرت آنان، نیازمند اسباب و لوازمی است که یکی از مهم ترین آن ها بودجه می باشد. برای تامین هزینه ها لازم است که اولا تخمین صحیحی از هزینه های تحصیل و زندگی در شهر مقصد داشت.
خود این هزینه ها به 2 بخش اصلی تقسیم می شوند:
- هزینه های تحصیل (کشورهای غیر رایگان + کشورهای رایگان)
- هزینه های زندگی
بنابراین بدین منظور لازم است که هزینه های زندگی در شهرهای مختلف از یکسو و هزینه های تحصیل در برنامه های تحصیلی مختلف از سوی دیگر بررسی و ارزیابی گردد. به طور مثال هزینه های زندگی در اروپای شرقی کمتر از اروپای غربی است یا اروپای شمالی گران تر از اروپای جنوبی است. یا مثلا هزینه های تحصیل در دانشگاه های انگلیسی زبان گران تر از دانشگاه های فرانسوی زبان است و یا این که معمولا تحصیل در دانشگاه های آلمانی زبان رایگان است.برای آن هایی که قصد تحصیل در خارج از کشور را دارند، توصیه می شود که در کنار هر عامل دیگری برای تصمیم گیری، همچنین مقایسه هزینه تحصیل در کشورها را نیز مد نظر داشته باشند. مشاوران موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت راهنمای شما در این امر خواهند بود.
تحصیل در کشورهای مختلف جهان
نظام آموزشی در کشورهای مختلف دنیا، معمولا از استانداردهای خاصی تبعیت می کنند. اصلی ترین استاندارد نظام آموزشی که هم اکنون در عمده کشورهای دنیا حاکم است، بدین قرار است:
- مقطع یک تا سه ساله پیش از دبستان (با عناوینی مانند مهد کودک و آمادگی)
- این دوره عمدتا عمومی نیست و اختیاری می باشد.
- سپس مقطع دوازده ساله تحصیلات عمومی است که معمولا شامل دو مقطع شش ساله ابتدایی و متوسطه می شود.
- خود مقطع متوسطه نیز غالبا به دو مقطع سه ساله تقسیم می شود.
دوره سه ساله دوم متوسطه معمولا زمانی است که دانش آموزان دست به اولین انتخاب تحصیلی خود می زنند. در این زمان است که بچه ها انتخاب می کنند که آیا مهارت آموزی کنند یا درس بخوانند و اگر می خواهند درس بخوانند، در چه شاخه و رشته ای درس بخوانند. قاعدتا افرادی که در این زمان، رشته های نظری را انتخاب می کنند، در پایان مقطع، می توانند وارد مرحله تحصیلات عالیه شوند.
مقطع عمومی دوره ای است که تقریبا در تمامی کشورها فراگیر و الزامی است. نهایتا مقطع تحصیلات عالیه یا دانشگاهی است که افراد علاقه مند می توانند وارد این دوره شوند. البته برای ورود به این مقطع صرفا علاقه کافی نیست و لازم است که واجد شرایطی نیز بود. این شرایط برای کشورهای مختلف و حتی بعضا دانشگاه های مختلف، متفاوت است. اگر چه مشترکاتی نیز وجود دارد؛ مانند به اتمام رساندن تحصیلات 12 ساله عمومی و ارائه گواهی پایان آن. تحصیل در این مقطع اختیاری است.
شرایط تحصیل ارزان در اروپا
همان طور که می دانید آموزش برای تمامی افراد امری ضروری است که در مراکز آموزش هر کشور برای شهروندان خود به صورت رایگان در مراکز دولتی صورت می گیرد. در این میان یک دسته از کشورهای اروپایی به چشم می آیند که این سیستم آموزش رایگان یا کم هزینه را نیز برای شهروندان خارجی نیز ایجاد کرده اند. اتحادیه اروپا با مساحتی بیش از 10 میلیون کیلومتر مربع و تشکیل شده از 50 کشور می باشد که از سایر مکان های بزرگ در جغرافیا زمین است که در یکسری از کشورهای خود، این فرصت تحصیلی را برای دانشجویان خارجی ایجاد کرده است.
تحصیل ارزان در اروپا بر کیفیت و یکپارچگی آموزش نیست. بیش از نیمی از این موسسات آموزشی رایگان برجسته در جهان ، ریشه در قرون 17 و 18 دارند. با این حال تمام بودجه های دولتی برای تحصیل دانشجویان صرف نمی شود. در این قسمت به 10 کشور که آموزش عالی را برای دانش آموزان فراهم می کند، اشاره می شود:
- آلمان
- نروژ
- سوئد
- اتریش
- فنلاند
- جمهوری چک
- فرانسه
- بلژیک
- یونان
- اسپانیا
مقایسه هزینه تحصیل در کشورهای مختلف
هزینه تحصیل نیز در کشورهای مختلف و مقاطع مختلف، کاملا متفاوت است. به طور کلی هزینه تحصیل در کشورها را می توان بر اساس سه فاکتور بررسی کرد. الزامی یا اختیاری بودن مقطع تحصیلی: بر طبق یک قاعده اجمالی می توان گفت که هر مقطعی که تحصیل در آن الزامی باشد، رایگان است و هر مقطعی که اختیاری و انتخابی باشد، مستلزم پرداخت هزینه است. البته تاکید می شود که همیشه اینطور نیست ولی عموما این قاعده حاکم می باشد. مثلا در برخی کشورها با توجه به رویکردی که دولت ها به منظور تربیت نیروی کار ماهر و متخصص دارند، تحصیلات دانشگاهی نیز رایگان است مانند کشور نروژ.
بومی یا غیربومی بودن دانشجویان: آن چه در مورد قبلی گفته شد، مربوط به شهروندان خود هر کشور و یا نهایتا خارجی هایی است که اقامت دائم آن کشور را داشته باشند. دانش آموزان و دانشجویان خارجی یا اصطلاحا بین المللی معمولا مشمول این امر نیستند. بر طبق یک قاعده اجمالی، محصلین خارجی در تمامی مقاطع باید هزینه تحصیل خود را پرداخت نمایند. هر چند در اینجا نیز تاکید می کنیم که همیشه این طور نیست. مثلا کشور آلمان دانشجویان خارجی را نیز از پرداخت هزینه تحصیلی معاف می دارد. خصوصی یا عمومی بودن واحد آموزشی: بدون استثنا، تحصیل در واحدهای خصوصی در تمام کشورها و مقاطع مستلزم پرداخت هزینه است. اما واحدهای دولتی این طور نیست و امکان معافیت هایی در برخی کشورها وجود دارد.
بررسی و مقایسه هزینه تحصیل در کشورها
اکنون به بررسی موارد هزینه دار و مقایسه هزینه تحصیل در کشورها می پردازیم. بر اساس معیارها و شاخص های مختلفی می توان اقدام به مقایسه هزینه تحصیل در کشورها نمود. در اینجا و بر یک مبنای کلی می توان کشورها را از این نظر به سه دسته تقسیم کرد:
- کشورهای با هزینه بالای تحصیلی
- دولت های با هزینه پایین تحصیلی
- کشورهای بدون هزینه تحصیل
با این توضیح اکنون با توجه به جدول زیر می توان به یک آنالیز خوب و جامعی درباره گرانترین مقاصد تحصیلی در جهان دست یافت. همان طوری که در لیست آماری زیر نیز مشاهده می شود استرالیا، سنگاپور و ایالات متحده سه کشوری هستند که هزینه تحصیل در آنها بسیار بالاتر از سایر کشورهای جهان می باشد:
| رتبه | کشور | میانگین سالیانه هزینه تحصیل (دلار) | میانگین سالیانه هزینه زندگی (دلار) | کل هزینه سالیانه (دلار) |
| 1 | استرالیا | 24081$ | 18012$ | 42093$ |
| 2 | سنگاپور | 18937$ | 20292$ | 39229$ |
| 3 | ایالات متحده | 24914$ | 11651$ | 36564$ |
| 4 | بریتانیا | 21365$ | 13680$ | 35045$ |
| 5 | هنگ کنگ | 13444$ | 18696$ | 32140$ |
| 6 | کانادا | 16746$ | 13201$ | 29947$ |
| 7 | فرانسه | 2470$ | 14300$ | 16700$ |
| 8 | مالزی | 2453$ | 10488$ | 12941$ |
| 9 | اندونزی | 4378$ | 8527$ | 12905$ |
| 10 | برزیل | 5900$ | 12569$ | 18469$ |
کشورهای با هزینه بالا و پایین تحصیلی
بسیاری کشورهای تراز اول دنیا در آمریکای شمالی، اروپای غربی، بریتانیا و استرالیا در این رده قرار می گیرند. البته همه این کشورها در یک سطح نیستند ولی به طور کلی می توان آن ها را جزء کشورهای با هزینه بالای تحصیلی محسوب کرد. مثلا بریتانیا گران تر از استرالیا و استرالیا گران تر از کانادا است. هزینه تحصیلی در این کشورها سالیانه بالای 10000$ (دلار) تا حدود پنجاه هزار دلار در سال بالغ می گردد. تحصیل در ایتالیا و تحصیل در ترکیه در اروپا تا هند و مالزی در آسیا را می توان در این گروه ارزیابی کرد. هزینه تحصیل در دانشگاه ها معمولا چیزی در حدود 5000$ (دلار) در سال می باشد. در اینجا نیز ضوابط و تفاوت های خُردی وجود دارد.
یکی از مسائلی که در بحث هزینه های تحصیل به آن توجه می شود مبحث دریافت بورسیه تحصیلی در مقاطع مختلف لیسانس تا دکترا می باشد. افرادی که متقاضی مهاجرت تحصیلی هستند همواره به دنبال مقصدی می گردند که هم کیفیت دانشگاه های خوبی داشته باشد هم بتوانند با پرداخت هزینه بسیار پایین از بورسیه تحصیلی برخوردار شوند و به صورت رایگان به تحصیل بپردازند. لازم به ذکر است به غیر از کشور ایتالیا که در مقطع لیسانس و فوق لیسانس بورسیه تحصیلی به دانشجویان بین المللی ارائه می کند؛ هیچ کشوری در حال حاضر وجود ندارد که برای ایرانیان در مقاطع قبل از دکترا تحصیل با بورسیه و به صورت رایگان انجام بپذیرد. اما کشورهایی مانند ترکیه ، مالزی و هند هستند که افراد با قبولی در آزمون های ورودی می توانند در دانشگاه های دولتی با پرداخت هزینه بسیار پایین به تحصیل بپردازند.
بهترین کشور اروپایی برای تحصیل
برای تحصیل به لیست فوق می توان یک دسته بندی دارای دو عضو اضافه کرد با عنوان کشورهایی که فاصله بین تحصیل در مقاطع گوناگون برای آن ها مهم است که به این فاصله به اصطلاح گپ تحصیلی می گویند و کشورهایی که مانند هلند و سوئد و ایتالیا نسبت به این موضوع حساسیت ندارند.
وقتی صحبت از تحصیل در کشورهای اروپایی می گردد ذهن متقاضیان نیز به سمت 2 سیستم متفاوت آموزشی سوق می یابد که بدین صورت میباشد:
- کشورهایی که نظام تحصیلی رایگان دارند.
- کشورهایی که نظام تحصیلی آنها مشمول هزینه است.
منتهی تعداد کشورهایی که برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا نیز تحصیل رایگان دارند، در طول زمان کمتر شده است! که می توان به اتریش، آلمان، نروژ و فرانسه نیز اشاره نمود.
در جدول زیر بهترین دانشگاه در مطرح ترین کشورهای اروپایی به تفکیک رتبه دانشگاهی معرفی شده است.
| نام دانشگاه | کشور | شهر | رتبه در جهان |
| آکسفورد | انگلستان | آکسفورد شایر | 5 |
| موسسه فدرال تکنولوژی زوریخ | سوئیس | زوریخ | 6 |
| دانشگاه فنی مونیخ | آلمان | مونیخ | 50 |
| دانشگاه PSL | فرانسه | پاریس | 52 |
| دانشگاه تکنولوژی دلفت | هلند | دلفت | 57 |
| دانشگاه لومونوسف | روسیه | مسکو | 74 |
| دانشگاه کپنهاگن | دانمارک | گپنهاگن | 76 |
| دانشگاه KU لوون | بلژیک | لوون | 84 |
| دانشگاه لوند | سوئد | لوند | 97 |
| دانشگاه هلسینکی | فنلاند | هلسینکی | 104 |
کمترین هزینه تحصیل در خارج از کشور
تحصیل رایگان در اروپا برای شهروندان غیراروپایی به نوعی غیرممکن و به بیانی دیگر، بسیار دشوار است. دانشجویان غیراروپایی به ندرت قادر خواهند بود که به صورت کم هزینه در اروپا تحصیل کنند اما می توان به دستیابی به آن از طریق بورسیه های تحصیلی امیدوار بود. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که هر فرد با توجه به بودجه خود، ملاک متفاوتی برای تعیین این شاخص دارد. اما اینجا یک سوال پیش می آید که کدام کشورها امکان تحصیل با کمترین هزینه در اروپا را برای دانشجویان خارجی فراهم کرده اند.
| نام کشور | کمینه هزینه تحصیل به یورو | بیشینه هزینه تحصیل به یورو | هزینه تقریبی زندگی ماهانه به یورو |
| اسپانیا | 750€ | 7000€ | 800€ |
| لهستان | 1700€ | 2500€ | 500€ |
| یونان | 1200€ | 1500€ | 500€ |
| آلمان | 200€ | 700€ | 1000€ |
| ایتالیا | 1000€ | 3550€ | 900€ |
| اتریش | 750€ | 1450€ | 1200€ |
| فنلاند | 1500€ | 16000€ | 1100€ |
| فرانسه | 700€ | 2770€ | 850€ |
در برخی از کشورهایی که نام آن ها به میان آمد، امکان اخذ بورسیه تحصیلی نیز وجود دارد و دانشجویان می توانند با دریافت بورسیه تحصیلی، هزینه های تحصیل خود را پوشش دهند. کار دانشجویی نیز شیوه ای مناسب برای دانشجویان جهت کاهش هزینه های زندگی آن هاست.
بورسیه ها برای تحصیل رایگان در اروپا
علاوه بر کار دانشجویی یا همان کار پاره وقت، دانشجویان در کشورهای یاد شده (آلمان، اتریش، فنلاند و نروژ) می توانند با دریافت بورسیه تحصیلی از عهده تامین مخارج زندگی نیز برآیند. این بورسیه ها معمولا نیز با حمایت دولت ها و از طریق دانشگاه های معتبر اروپایی به 2 صورت فول فاند یا فاند جزئی به دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا اهداء می شود. غالبا نیز معیار اعطای این بورس ها نیز اثبات برتری های تحصیلی از جانب متقاضیان می باشد:
| کشورها | تعداد بورسیه ها | نمونه ها |
| اتریش | بیش از 500 برنامه بورس |
|
| آلمان | بیش از 200 برنامه بورس |
|
| فنلاند | – |
|
| نروژ | – |
|
مقایسه هزینه تحصیل در کشورها بر اساس چشم انداز آموزشی
اصلی ترین عاملی که کمک های بسزایی را برای مقایسه هزینه تحصیل در کشورها به متقاضیان می کند، بررسی چشم انداز آموزش در کشورهای مورد نظر می باشد. برای بررسی چشم انداز آموزشی در کشورهای جهان باید به این نکته توجه کنید که، امروزه حدود 45 درصد از مردم در سراسر جهان پس از پایان دبیرستان به تحصیلات عالی می پردازند. به همین جهت مقایسه هزینه تحصیل در امن ترین کشور جهان به امری ضروری تبدیل شده است. به عبارت دیگر، تحصیلات دانشگاهی می تواند درها را به روی فرصت های شغلی بیشتر و دستمزد بهتر در نقاط مختلف جهان باز کند. اما در مقابل می توانید هزینه های مالی قابل توجهی را برای ادامه تحصیل دانشجویان داشته باشید. البته شایان ذکر است که، در بسیاری از کشورهای دنیا دانشجویان پزشکی در بهترین دانشگاه های پزشکی جهان شهریه رایگان دریافت می کنند، یا فقط هزینه های مدیریت را پرداخت می کنند.
مقایسه هزینه تحصیل در کشورها بر اساس مراکز استان
تمامی دانشجویان بین المللی که به دنبال مقایسه هزینه تحصیل در کشورها برای تجربه تحصیل بدون دردسر در خارج ار کشور هستند، باید هزینه های تحصیل را با توجه به مراکز استان ها بررسی کنند. به عبارت دیگر، دانشجویان باید هزینه های تحصیل را با توجه به شهری که در آن مشغول به تحصیل هستند بررسی کنند. تا از این طریق بتوانند از بروز چالش های اساسی در طول اقامت در شهر مورد نظر خود در خارج از کشور جلوگیری کنند. ما در این بخش از مقاله جدولی را برای شما عزیزان تهیه و ارائه کرده ایم که می توانید هزینه های تحصیل در کشورهای مختلف را بر اساس مرکز استان آنها بررسی کنید. البته لازم به ذکر است که، ستون های هزینه زندگی در جدول زیر، به عنوان انحراف از میانگین داده ها ارائه می شوند. بنابراین انحراف کمتر از میانه در جدول زیر، نشان دهنده قیمت ارزان تر خواهد بود.