کار در آلمان

کار در آلمان در سال 2024 همانند سال های گذشته از شرایط خوبی برخوردار است، بهمین دلیل این کشور همچنان ویزایی تحت عنوان ویزای جستجوی کار دارد که آن را حتی برای افرادی خارج از اتحادیه اروپا نیز در صورت داشتن شرایط لازم صادر می کند. آلمان بزرگترین اقتصاد اروپا و پنجمین اقتصاد بزرگ در جهان است؛ به همین دلیل فرصت های شغلی زیادی برای مهاجرین خارجی و متخصصان جویای کار در آنجا دارد. افراد اگر به زبان انگلیسی هم مسلط باشند، می توانند در این کشور شغلی مبتنی بر زبان انگلیسی و مناسب با حرفه خود پیدا کنند اما دشواری فراوانی پیش رو خواهند داشت.

در مقاله پیش رو که توسط موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت تهیه شده به ارائه اطلاعاتی در این خصوص پرداخته شده و سعی بر این بوده تا در نهایت پاسخ سوالات ذیل داده شود:

• مشاغل مورد نیاز آلمان کدام مشاغل است؟
• شرایط کاریابی در آلمان چگونه است؟
• آیا با مدرک دیپلم یا فوق دیپلم هم میتوان ویزای کاری آلمان را دریافت کرد؟

بازار کار در آلمان در سال 2024

آلمان یکی از کشورهای با ثابت نرخ بیکاری است و همین مسئله یک امر مهم در اقتصاد آن است. بسیاری از کشورهای جهان نرخ بیکاری پایین تری دارند اما باید در نظر داشت که آلمان با کمبود نیروی کار در بسیاری از زمینه ها نیز روبرو است.

همان طوری که در نمودار پایین هم مشاهده می شود، طبق آخرین آمار در سال 2023 حدود 42.09 میلیون نفر در آلمان شاغل هستند:

البته نرخ بیکاری در همه شهرهای آلمان به یک شکل نیست، در شهرهایی مثل مونیخ و بایرن نرخ بیکاری کمتر از سایر شهرها است. بر اساس مطالعاتی که توسط موسسه‏‏‏‎ ‏فدرال آلمان برای تحقیقات در مورد جمعیت در سال 2018 صورت گرفت، مشخص شد که یک سوم مهاجران شاغل در آلمان از کشورهای غیر اروپایی هستند. در سال 2019 تعداد مهاجران جویای کار و پناهندگان در آلمان به ‏طور قابل توجهی افزایش یافت. در جدول ذیل مشاغل مورد نیاز و دارای بازار کاری خوب در آلمان در سال 2024 بیان شده اند:

مشاغل مطرح در آلمان که بازار کار بهتری دارند	رشته های پیرا پزشکی و پزشکی در آلمان
رشته کامپیوتر و برنامه نویسی و آی تی و شبکه و سخت افزار و نرم افزار	پرستاری
مهندسی برق و الکترونیک	روانشناس
مهندسی مکانیک و مکاترونیک و اتوماسیون	اتاق عمل
مهندسی صنایع	دامپزشک
مهندسی مواد و متالوژی	پزشک
مهندسی شیمی	دندانپزشک
کلیه رشته های فنی مهندسی	داروساز

ویزای جستجوی کار در آلمان برای ایرانیان (Job offer)

متقاضی کار در آلمان باید ابتدا یک کارفرما پیدا نماید. کارفرما در ابتدا، کار را به مدت 3 ماه در آلمان و سپس به مدت 3 ماه دیگر در کشورهای اتحادیه آگهی ­نماید. اگر فردی در آلمان یا اتحادیه اروپا برای شغل مورد نظر یافت نشود، در اینصورت کارفرما می­تواند از ایران نیرو جذب نماید. روش دیگر این است که کارفرما می­تواند به طور مستقیم به اداره کار رجوع نماید. کارفرما باید اداره کار را راضی نماید که در آلمان نیروی مورد نظر برای شغل درخواستی یافت نمی­شود، در این صورت می­تواند نیرویی از کشورهای ثالث مانند ایران جذب نماید.

آلمان از کشوهایی است که متقاضیان می­توانند از طریق ویزای جستجوی کار وارد آن شوند. متقاضی در مدت 6 ماه باید شغل مناسب را پیدا نماید، تسلط به زبان آلمانی می­تواند به وی کمک شایانی نماید. برای اخذ این ویزا تسلط به زبان آلمان و مدرک لیسانس لازم می­باشد. شخص ابتدا تنها به آلمان مهاجرت می­نماید تا در مدت 6 ماه کار مورد نظر را پیدا نماید. اگر در این 6 ماه موفق به بستن قرارداد کاری شود، می­تواند همراه خود را به خاک آلمان بیاورد.

قرارداد کاری باید حداقل یکسال اعتبار داشته باشد و شغل مورد نظر متناسب با رشته تحصیلی باشد. بعد از بستن قرارداد کاری، ابتدا به وی یک اقامت یکساله اعطا می­شود. در بار دوم نیز همین مدت تمدید می­شود و پس از آن یک اقامت 3 ساله به متقاضی تعلق می­گیرد. بعد از گذشت 5 سال، متقاضی می­تواند برای اقامت دائم آلمان اقدام نماید.

کار در آلمان بدون مدرک زبان

یکی از مهم ترین ویژگی هایی که ویزای جستجوی کار آلمان به همراه دارد آن است که افراد با مدارک کارشناسی و سطح بالاتر، این امکان را خواهند داشت که بدون مدرک زبان به این کشور ورود پیدا کنند اما این مسئله صرفا به معنی کار در آلمان بدون مدرک زبان است و نمی توان بدون تسلط به زبان آلمانی وارد این کشور شد و در این رابطه 2 دلیل عمده وجود دارد:

• کار در آلمان بدون تسلط به زبان آلمانی تقریبا غیر ممکن است
• شرکت در مصاحبه سفارت به زبان آلمانی الزامی است

در چنین شرایطی می توان گفت که افراد برای رسیدن به خواسته خود باید به زبان آلمانی مسلط باشند اما نیازی به در اختیار داشتن مدرک زبان نیست و می توان بدون شرکت در آزمون های زبان آلمانی نیز این مسیر را طی کرد. در رابطه با افرادی که پیشنهاد کاری از آلمان دریافت می کنند نیز شرایط نسبتا مشابهی وجود دارد.

بررسی نرخ بیکاری در آلمان

شیوع بیماری کرونا روند کاهش نرخ بیکاری در آلمان را به شدت با چالش روبرو کرد و به همین دلیل این کشور بار دیگر با چالش های مشابهی روبرو شد. نرخ بیکاری در آلمان بر اثر شیوع بیماری کرونا به یک باره از 4.9% به بیش از 6% رسید.

روند مثبتی که دولت آلمان در طول سال اخیر اتخاذ کرد اما توانست این بحران را تا حد زیادی برطرف سازد و امروزه چالش های موجود در مسیر کاریابی در آلمان به حداقل رسیده است و نرخ بیکاری این کشور به شدت به دوران پیش از کرونا نزدیک شده است و روند مشابهی پیدا کرده است.

روند نرخ بیکاری در آلمان با تغییر دولت این کشور شرایط نسبتا مشابهی پیدا کرده است که  می توان آن را به شرح زیر دانست:

کار در آلمان با دیپلم، کاردانی و فنی حرفه ای

آلمان با کمبود نیروی ‎کار متخصص و کارگران ماهر مواجه است. از این رو برای برخی رشته ها حتی با مدرک دیپلم و فوق دیپلم نیز نیرو جذب می کند. نیروی ‎کار مورد نیاز برای این کشور شامل مهندسین در رشته‎ های ‎ساختمان، برق، خودرو و مکانیک است. سنِ جمعیت آلمان رو به سالمندی میرود و به همین دلیل به کارگران و کارکنان جوان برای کار در سازمان ‎های ‎سالمندی، بهداشت و پرستاری نیاز دارد. البته لازم به ذکر است مدرک دیپلم و فوق دیپلم باید همراه با مدرک فنی و حرفه ای باشد و تنها تابعین کشورهای خاصی می توانند با این شرایط ویزا بگیرند. ایرانیان برای اخذ ویزای جستجوی کار آلمان باید حاقل مدرک لیسانس و سه سال سابقه کار مرتبط با رشته تحصیلی خود داشته باشند.

همچنین در این کشور، شرکت ‎های ‎چند ملیتی از جمله آدیداس، BMW ،MAN، فولکس‏واگن، زیمنس، ایون و دایملر فعالیت دارد. وجود این شرکت ‎ها ‎فرصت های ‎شغلی زیادی را در کشور آلمان فراهم آورده است. 90% شرکت‎ های ‎آلمانی شامل بنگاه‏ های ‎کوچک و متوسط هستند که دوم سوم از مشاغل مورد نیاز در آلمان را ‎تأمین می‎ کنند، بنابراین نیاز آلمان به نیروی ‎کار متخصص کاملاً طبیعی و پذیرفته شده است.

تعطیلات و ساعات کار در آلمان

در آلمان میانگین کار در هر هفته 38 ساعت است. در کلِ سال این کشور حداقل 18 روز تعطیلی دارد. فرهنگ کار در آلمان به‏ صورت سنتی و سلسله مراتبی است که در رأس همه‏‏‏‎ ‏کارکنان یک مدیر حرفه‏ ای قرار می ‎گیرد. آلمانی‎ ها ‎به برنامه ‏ریزی دقیق برای کار اهمیت زیادی می ‎دهند. آن ‎ها ‎به سختی تصمیم‏ گیری می‎ کنند. برای حضور و خروج در کار و برگزاری جلسات به نظم کاری اهمیت زیادی می ‎دهند، همچنین آن ‎ها‎ برای رسیدن به یک نتیجه‏‏‏‎ ‏بهتر، جلسات مشورتی تشکیل می ‎دهند.

میزان حقوق ماهیانه کار در آلمان

در فرهنگ کاری آلمان، زمان به عنوان یک اصل بنیادین پذیرفته شده است. مهارت در کار برای آلمانی ‎ها ‎اهمیت زیادی دارد. پس اگر فرد قصد دارد در این کشور کار کند باید به اصول آن ‎ها ‎پایبند باشد. حقوق و دستمزدها در این کشور هر دو سال یک‏بار افزایش می‎ یابد. البته از مزایای انتخاب آلمان می توان به این نکته اشاره کرد که حتی با این که سطح درآمد در این کشور بسیار بالا است و امکان دریافت کارت آبی از آلمان نسبت به سایر کشورهای اتحادیه اروپا فراهم تر است اما همچنان هزینه زندگی در آلمان نیز پایین تر از غالب کشورهای اروپایی از جمله اتریش و نروژ است.

مزایای مهاجرت کاری به آلمان

امسال نیز کشور آلمان به مقصد مهاجرتی مهمی در اروپا برای کارگران و متخصصان خارجی تبدیل شده است و ویزای کار آلمان مجددا به یکی از پرطرفدارترین ویزاهای کل اروپا تبدیل شده است. دلایل این امر نیز بر همگان مشخص است. آلمان اقتصاد اول و برتر اتحادیه اروپا (EU)، بزرگترین کشور صنعتی حال حاضر اروپا و دارای یکی از پر رونق ترین بازارهای کاری در اروپا و جهان می باشد. هم اکنون آلمان در حال تجربه نرخ بیکاری 3.2% می باشد. نمودار زیر نشانگر بزرگترین اقتصادهای اروپا و جایگاه آلمان در رتبه 1 این رنکینگ می باشد:

آلمان همچنین کشوری با استاندارد زندگی فراتر از سطح استاندارد اروپایی است. در این کشور قدرتمند اروپایی تعادل کار و زندگی در همه ارکان زندگی مردم به خوبی مشهود بوده و آلمانی ها از نظر شاخص قدرت خرید با عدد 97.04% جزء مرفه ترین مردمان اروپا هستند.

مهاجرت به آلمان از طریق تخصص با بلوکارت (EU)

مهاجران خارجی با مدرک دانشگاهی معتبر صلاحیت درخواست بلو کارت اتحادیه اروپایی یا Blue Card EU را دارند. شایان ذکر است که فارغ التحصیلان از دانشگاه های خارجی در ابتدا بایستی مدرک دانشگاهی خود را با مدرک دانشگاهی آلمان معادل سازی نمایند. اما ارائه مدرک دانشگاهی فقط یکی از شرایط اخذ بلوکارت اتحادیه اروپایی می باشد. شرط دیگر برای درخواست بلو کارت اتحادیه اروپایی ارائه پیشنهاد کار یا قرارداد کاری با حداقل دستمزد مشخص می باشد. حداقل دستمزد سالانه ناخالص برای سال 2023 در حدود 58600€ (یورو) می باشد. در صورت تامین این حداقل آستانه درآمدی، برای صدور کارت آبی اتحادیه اروپایی (EU) دیگر نیازی به اخذ تاییدیه از طرف اداره کار فدرال یا (Federal Employment Agency (BA.

تسلط بر زبان خارجی برای اقامت و کار در آلمان

برای کار در آلمان فرد باید به یکی از زبان‏ های انگلیسی و یا آلمانی مسلط باشد. البته برای بخش زیادی از مشاغل آلمان متقاضی کار حتما باید به زبان آلمانی مسلط باشد. اما اگر مهارتی در این زبان نداشته باشد و بر روی زبان انگلیسی مسلط باشد، جای نگرانی نیست، زیرا در این کشور می‎ توان مشاغل انگلیسی زبان نیز پیدا کرد. تحلیل و آنالیزی بر سطح زبان آلمانی و زمان کاریابی در آلمان:

نوع زبان	شانس کار
توانایی فقط روی زبان انگلیسی	کار پیدا میشود اما فقط روی رشته های خاص (مثل رشته های کامپیوتری)
توانایی روی زبان آلمانی زیر سطح B	شانس کاریابی نمیتوان قائل بود.
توانایی روی زبان آلمانی در سطح B1	در ماه چهارم به بعد کار پیدا می کند.
توانایی روی زبان آلمانی در سطح B2	احتمال زیاد از ابتدا کار پیدا می کند.

پیدا کردن کار در آلمان

برای پیدا کردن شغل مناسب در آلمان راه ‎های زیادی وجود دارد که عبارتند از:

• ثبت ‏نام در وب سایت کار Expatica: در وب سایت کار Expatica میتوان کارهایی را که به مهارت زبان آلمانی و یا زبان انگلیسی نیاز دارند، مشاهده کرد. برای هر دو زبان، مشاغل زیادی وجود دارد که با توجه به مهارت می توان یکی را انتخاب کرد.
• پورتال شغلی EURES: کسانی که در یکی از کشورهای اروپایی یا سوئیس زندگی میکنند می‎ توانند از طریق پورتال شغلی EURES (خدمات استخدامی اروپا) شغل مناسب خود را در آلمان پیدا کنند، البته این پورتال برای کسانی که تبعه‎ سایر کشورها از جمله ایران هستند، فعال نیست.
• آژانس فدرال استخدام: بزرگترین وب‏‏سایت کاریابی در آلمان، آژانس فدرال استخدام (Bundesagentur für Arbeit BA) است. این شبکه بیش از 700 سازمان و دفتر در سراسر آلمان دارد که خدمات بین‏ المللی خود را برای متقاضیان از تمامی کشورهای دنیا ارائه میدهد.
• آژانس ‎های ‎استخدام در آلمان: در آلمان مجموعه‎ای از مؤسسات معتبر نیز فعالیت ‏می ‎‎کنند. برای اینکه از اعتبار این آژانس ‏ها ‎‎مطلع شد، باید بررسی کرد که عضو انجمن خدمات کارکنان فدرال آلمان یا (Bundesarbeitgeberverband der Personaldienstleister (BAP باشند. همچنین قبل از اینکه فرد بخواهد شغلی را انتخاب کند، باید بررسی کند که شرکت قبل از استخدام از فرد هزینه‏ های ‎آموزش را دریافت ‏میکند یا خیر. برخی از شرکت‏ها ‎‎قبل از استخدام، از متقاضیان کار ‎‎هزینه‏ های ‎سنگین (مثلا تا 2000€ یورو) دریافت ‏میکنند.